Во рамки на серијалот „Секојдневни Хероини“ започнуваме со интервјуа на жени кои секој ден прават по некој успех, без да се фалат со тоа.Жени што се справуваат со различни предизвици стоејќи и секојдневно се борат. Жени кои имаат огромно животно искуство кое споделено со други ќе придонесе за зајакнување на позициите на жените воопшто. Денес разговараме со м-р. Надица Димитровска дипл.инж.арх.

Еднакви.мк: Кој момент го сметате како пресвртница во својот живот, односно Ви оставил најголемо влијание во животот?

Надица Димитровска: Пресвртница во мојот живот беше моментот кога ми беше дијагностициран тумор на мозокот, самата операција која ја направив во Анкара и мојата способност да се опоравам и продолжам да се борам.  Од тој момент, целиот мој живот се смени – од динамично секојдневие исполнето со спорт, работа и патувања, до борба за здравје низ лавиринтите на нашето здравство за кое сите сме свесни во каква состојба е…

Во тој период, кога се чувствував физички и емоционално исцрпена, открив колку е важно да имаш внатрешна сила и поддршка од најблиските. Тоа беше исклучително тежок период, но истовремено и момент на самопрепознавање и јакнење. Преку овој процес научив колку е важно да верувам во себе, како и да се фокусирам на целта, дури и кога изгледа невозможно. Тој исклучителен пат на опоравување ми даде нова перспектива на животот и ме научи дека нема пречки ако верувате во себе и ако имате поддршка од најблиските и да се фокусираме на напредок, без оглед на тоа колку се мали чекорите.

Ова искуство ми покажа колку сме кревки, но и колку можеме да бидеме силни кога е најпотребно. Научив да не го земам животот здраво за готово, да се радувам на малите нешта и да се ставам себеси на прво место. Иако тоа беше најтешкиот период за мене и моите најблиски, ме направи посилна, поискрена кон себеси и попосветена на тоа што навистина ми значи.

Еднакви.мк: Што мислите дека им е потребно на жените во Македонија?

Надица Димитровска: Жените во Македонија, како и насекаде, имаат различни потреби во зависност од нивните околности, но некои клучни работи кои би можеле да придонесат за подобар животен стандард и поголема родова еднаквост се:

1. Економска независност – Поддршка за женското претприемништво, фер услови за работа, еднаква плата за ист труд и подобри можности за кариера.
2. Подобрување на здравствената заштита – Посебен фокус на репродуктивното здравје, психолошката поддршка и превентивните прегледи.
3. Заштита од насилство – Поголема заштита од семејно и родово базирано насилство, побрзи и поефикасни институционални механизми, како и поддршка за жртвите.
4. Баланс помеѓу работа и семејство – Подобри услови за мајчинство и татковство, повеќе градинки и флексибилни работни часови.
5. Политичка и општествена застапеност – Поголема застапеност на жените во политиката, бизнисот и другите сфери каде што донесуваат важни одлуки.
6. Промена на општествените норми – Борба против стереотипите и патријархалните ставови кои ја ограничуваат женската улога во општеството.

Еднакви.мк: Кој е најважниот совет што некогаш сте го дале некому?

Надица Димитровска: Најважниот совет што некогаш сум го дала е: „Не се плашете да верувате во себе, дури и кога ќе изгледа како да нема пат напред. Бидејќи најголемата сила е во нас самите, и кога ќе поверуваме во тоа, може да постигнеме многу повеќе од што мислиме дека е возможно.“

Многумина се соочуваат со стравови и сомнежи, но кога ќе се надминат, тогаш целото животно искуство станува појасно и помоќно. Важно е да не се дозволи ништо да нè запира, особено не нашите сомнежи и стравови.

Еднакви.мк: Што би им препорачале на одлучувачите да направат за жените во Македонија?

Надица Димитровска: Одлучувачите во Македонија треба да донесат конкретни политики и мерки што ќе овозможат вистинска родова еднаквост и подобар квалитет на живот за жените. Еве неколку клучни препораки:

1. Поддршка за економска независност

• Законска регулација за еднаква плата за ист труд.
• Специјални програми за женско претприемништво (финансиска поддршка, грантови, обуки).
• Поттикнување на флексибилни работни услови (работа од дома, скратено работно време, поддршка за мајки).
• Поостри казни за дискриминација при вработување врз основа на пол и семејна состојба.

2. Борба против насилството врз жените

• Строга имплементација на законите за заштита од семејно и родово базирано насилство.
• Повеќе сигурни куќи и психосоцијална поддршка за жртвите.
• Побрзи и поефикасни судски процеси за санкционирање на насилниците.
• Образовни кампањи за превенција и охрабрување на жените да пријавуваат насилство.
• Подобра обука на полицијата и другите институции за справување со случаи на насилство.

3. Подобрување на здравствената заштита

• Бесплатни гинеколошки прегледи и контрацепција.
• Подобра достапност на ментално здравствени услуги, особено за постпородилна депресија.
• Инвестирање во квалитетни породилишта и подобри услови за мајките.
• Олеснување на административната процедура за жените кои ќе се решат сами да станат мајки преку медицинските процедури кои се сега достапни и поголемо субвенционирање на истите.

4. Баланс помеѓу кариерата и семејството

• Подолг и подобро платен декретен одмор за мајките и можност за користење од татковците.
• Повеќе и подобро организирани градинки со флексибилно работно време.
• Програми за враќање на жените на работа по долг период на невработеност (породилно, грижа за семејството).

5. Поголема застапеност на жените во политиката и одлучувањето

• Поголеми квоти за жените во владата, парламентот и локалната самоуправа.
• Менторски програми и финансиска поддршка за жени лидери во различни области.
• Поддршка за иницијативи и организации кои се залагаат за женските права.
• Промовирање на родовата еднаквост и елиминација на стереотипите и дискриминацијата врз жените во јавниот живот.

6. Образование и промена на општествените норми

• Воведување на родова едукација во училиштата за рушење на стереотипите.
• Национални кампањи за подигање на свеста за родовата еднаквост и правата на жените.
• Организирање на работилници и семинари за родова еднаквост за наставниците, учениците и родителите.
• Поддршка за иницијативи кои промовираат родова еднаквост и инклузивност во сите аспекти на животот.

Еднакви.мк: Доколку можете да промените три работи, кои би биле тие?

Надица Димитровска: Ако можам да променам три работи за жените во Македонија, тоа би биле:

1. Сигурност и заштита

Ниту една жена не смее да живее во страв. Би обезбедила брза и ефикасна заштита од насилство, повеќе засолништа за жртвите и строги казни за насилниците. Жените треба да се чувствуваат безбедно дома, на работа и на улица.

• Праведна плата и можности за работа

Жените треба да бидат платени исто како мажите за истата работа. Би создала подобри можности за вработување, поддршка за мајките и повеќе шанси за жените да започнат сопствен бизнис. Економската независност значи слобода!

• Поддршка за сите жени, без разлика на нивниот избор

Иако живееме на Балканот, каде што стереотипите сè уште се силни, време е да размислуваме и да живееме отворено, модерно и европски. Тоа значи и поголема поддршка за жените кои одлучуваат сами да станат мајки преку медицински методи. Би се олеснила процедурата, би се понудиле субвенции и би се намалиле административните пречки, за секоја жена што сака да биде мајка – да има можност за тоа, без осуда и без непотребни препреки.

Жените заслужуваат да бидат слушнати, почитувани и да имаат еднакви шанси во политиката, бизнисот и општеството.

         Промените не се лесни, но се можни – ако сите заедно се бориме за нив.

Еднакви.мк: Која е Вашата цел во животот и како се стремите кон неа?

Надица Димитровска: Мојата цел во животот е да продолжам да бидам пример за истрајност и позитивност, да мотивирам други да се борат со своите предизвици и да веруваат во себе. Како архитект, секогаш се стремам кон создавање простори кои го подобруваат квалитетот на животот на луѓето. Мојата професија ми овозможува да ги изразам моите креативни идеи и да ја донесам мојата визија за унапредување на просторот.

Еднакви.мк: Како се чувствувате како жена која е препознаена како секојдневна хероина?

Надица Димитровска: Се чувствувам почестено и благодарно што сум препознаена како секојдневна хероина. Во животот има многу предизвици и тешки моменти, но важно е да се остане позитивен и да се најде начин да се продолжи напред. Да бидам пример за други жени, и да ги инспирирам да ги надминат своите пречки и да го живеат својот живот на најдобар можен начин, е нешто на што сум многу горда.

Еднакви.мк: Која е најважната порака што ја пренесувате на другите?

Надица Димитровска: Најважната порака што ја пренесувам е: „Не постојат изговори, само можности“. Без разлика на ситуацијата, ако имате јасна цел и ако верувате во себе, нема што да ве сопре. Ние самите сме најголемите сили што можеме да ги искористиме за да ги постигнеме нашите цели.

Еднакви.мк: Како го гледате Вашето влијание врз други жени и како сте ја развиле својата самодоверба?

Надица Димитровска: Го гледам своето влијание како позитивен и мотивирачки пример. Жените понекогаш се двоумат и не веруваат во себе, но кога ќе го видат примерот на некој кој поминал низ тешки ситуации и успеал, тоа може да ги инспирира да ги надминат сопствените стравови. Развивањето на самодовербата беше долг процес, кој започна со откривање на моите силни страни и со поддршка од моите најблиски. Само со верба во себе можеме да постигнеме многу.

Еднакви.мк: Што би им препорачале на младите жени кои се сеуште несигурни во себе?

Надица Димитровска: Ако си несигурна во себе, сакам да ти кажам нешто важно – ти вредиш! И не мораш да бидеш совршена за да бидеш доволна.

1. Верувај во себе

Сите понекогаш се сомневаат во себе, но тоа не значи дека не можеш да успееш. Секој чекор, дури и најмалиот, те носи напред. Немој да чекаш совршен момент – почни сега!

• Опкружи се со вистински луѓе

Луѓето околу тебе треба да те поддржуваат, а не да ти ја рушат самодовербата. Бирај пријатели кои веруваат во тебе и те мотивираат, а не оние што те тераат да се сомневаш во себе.

• Немој да се споредуваш со другите

Секој има свој пат. Она што го гледаш на социјалните мрежи не е секогаш реалност. Фокусирај се на својот раст, на малите победи и на тоа што те прави среќна.

           Запомни, ти имаш сила во себе – само треба да ѝ веруваш!

Еднакви.мк: Дали постои нешто што сакате да додадете?

Надица Димитровска: Како архитект, активно работам во областа на проектирање, надзор и ревизија на проекти. Имам големо искуство во реновирање на станови, од проект до клуч на рака. Оваа професија ми дава можност да ја изразам мојата креативност и да создадам простори кои ја подобруваат функционалноста и естетиката на домот. Верувам дека комбинацијата на професионално и лично искуство ме прави подготвена да продолжам да го обликувам светот околу мене, со голема посветеност и љубов.