Кога сè што сме прифаќале како нормално се крши пред нашите очи

Ова не беше година што се памети по настани.
Беше година што се памети по тоа што ни го одзеде — и по тоа што ни го разјасни. Вистината која доаѓа без најава, без драматичен момент, но толку јасна што ве трга од место: сè што сметавме дека е сигурно — не е. И тоа чувство не можеш да го игнорираш.

Нè соочи со фактот дека одамна живееме во режим на постојано прилагодување. Прилагодување на околности, на туѓи очекувања, на замор што го нарекуваме „нормален“. Оваа година не го создаде тоа. Само го направи невозможно да продолжиме да се преправаме дека не постои.

Стана јасно дека од човекот се очекува постојано да биде собран, стабилен, функционален. Дури и кога внатре одамна не е така. И многумина продолжија — не затоа што беа во ред, туку затоа што навикнаа да молчат.

Лично, оваа година ја паметам по едно сознание.
Без конкретен настан, без драма. Само јасна мисла што се појави одеднаш: заморот не доаѓа од тоа што премногу правиш, туку од тоа што предолго се обидуваш да бидеш сè. Дека чувството на недоволност не е личен неуспех, туку знак дека мерилата се поставени надвор од човековите граници. И дека продолжувањето по секоја цена не е доблест, туку навика што полека те празни.

На лично и на колективно ниво, напредокот престана да изгледа како движење нагоре. Почна да изгледа како повлекување од она што нè троши. Како откажување од потребата постојано да се објаснуваме. Како учење да се живее со помалку притисок, а со повеќе јасност.

Оваа година ни ја одзеде и илузијата дека времето само по себе решава нешта. Дека трпението автоматски носи олеснување. Напротив — покажа дека непроменетите состојби не се стабилност, туку застој.

Научивме и нешто непријатно за себе: дека сме навикнати да издржуваме повеќе отколку што е здраво. Дека издржувањето сме го помешале со зрелост. И дека ретко си го поставуваме најважното прашање — не „колку уште можам“, туку „зошто ова го прифаќам како нормално“.

Оваа година не нè направи подобри луѓе.
Нè направи посвесни.

Свесни за тоа што повеќе не можеме. Што не сакаме. Што нема да прифатиме по навика. И таа свесност е неповратна — затоа што откако еднаш ќе ја стекнеш, нема враќање назад во старото незнаење.

Затоа, ако нешто треба да понесеме во новата година, нека не бидат големи зборови и брзи ветувања. Нека биде одлука. Да не ја третираме исцрпеноста како нормална состојба. Да не го мешаме молчењето со мир. И да не продолжуваме по инерција таму каде што одамна не сме присутни.

Новата година не мора да биде полесна.
Но мора да биде поискрена — кон нас самите.

Свесноста без промена е само нов датум на стара илузија.

Лична порака од авторката:
Драги читатели,
Еве ни ја завршницата на една година полна размислувања. Ви посакувам новата година да биде време кога ќе престанете да прифаќате „нормално“ што ве троши и ќе почнете да живеете со вистинска слобода и радост. Благодарам што ја поминавте оваа година со мене – сега да ја испишеме следната поинаку!

Маја Атанасовска