Вести

8ми МАРТ – Меѓународен Ден на жената

Меѓународниот Ден на жената е воведен за одбележување на социјалните, економските, културните и политичките достигнувања на жените. “Приказната на женската борба за еднаквост не припаѓа на ниту една феминистка, на ниту една организација, туку на колективните напори на сите кои се грижат за човековите права”, вели светски познатата феминистка, новинарка и општествена и политичка активистка Глорија Стајнем.
Меѓународниот Ден на жената низ времето
1908
Големи немири и критичка дебата почнува да се случува меѓу жените. Угнетувањето и нееднаквоста беше поттикнување на жените да станат погласни и активни во кампања за промена. Потоа, во 1908 година, 15.000 жени маршираа низ Њујорк барајќи пократко работно време, подобра плата и право на глас.
1909
Во согласност со декларацијата на Социјалистичката партија на Америка, првиот ден Националниот жената (НДЖ) е забележан во САД на 28-ти февруари. Жените продолжуваат да го слават НДЖ на последната Недела од февруари до 1913 година.
1910
Во 1910 година втората меѓународна конференција на вработените жени се одржа во Копенхаген. Една жена по име Клара Цеткин (водач на “Женската Канцеларија на Социјалдемократската партија во Германија) ја предложи идејата за Денот на жената. Таа предложи дека секоја година во секоја земја треба да има прослава во ист ден – Денот на жената – за да се врши притисок за нивните барања. Конференцијата на која учествуваа повеќе од 100 жени од 17 земји,  го поздрави предлогот на Цеткин со едногласно одобрување и на тој начин Меѓународниот ден на жената беше воспоставен.
1911
По донесувањето на одлуката во Копенхаген во 1911 година, Меѓународниот ден на жената за прв пат се одбележа во Австрија, Данска, Германија и Швајцарија, на 19 март. Повеќе од еден милион жени и мажи присуствувале на собири и на кампањи за правата на жените на работа, глас, да се обучат, да добијат јавна функција и да се стави крај на дискриминацијата. Но помалку од една недела подоцна, на 25 март, трагичниот „оган” во Њујорк го зеде животот на повеќе од 140 вработени жени, повеќето од нив италијански и еврејски имигранти. Овој катастрофален настан привлече значително внимание на условите за работа и работното законодавство во САД кој стана фокус на следните настани на Меѓународниот ден на жената.
1913-1914
Во предвечерието на Првата светска војна, во кампања за мир, руските жени го одбележаа нивниот прв Меѓународен ден на жената во последната Недела во февруари 1913 година. Во 1913 година по обемни дискусии, Меѓународниот ден на жената е префрлен на 8 март и овој ден оттогаш остана глобален датум за Меѓународен Ден на жената. Во 1914 година уште повеќе жени во Европа учествуваа на митинзи, поведоа кампања против војната и изразија солидарност на жените. На пример, во Лондон, Велика Британија имаше марш до плоштадот Трафалгар во поддршка на правото на глас на жените на 8 март 1914 година. Силвија Пенкхрст беше уапсена пред станицата Черинг Крос додека била на пат да зборува на плоштадот Трафалгар.
1917
На последната Недела на февруари, руските жени почнаа штрајк за “Леб и мир” како одговор на смртта на повеќе од 2 милиони руски војници во Првата светска војна. И покрај противењето од политичките лидери, жените и понатаму продолжиле да штрајкуваат, при што царот бил принуден да абдицира и привремената Влада им го одобрила на жените правото на глас. Датумот на почеток на штрајкот на жените беше Недела, 23 февруари на Јулијанскиот календар, тогаш во употреба во Русија. Овој ден на Грегоријанскиот календар, кој е во употреба на други места, беше 8 март.
1975
Меѓународниот ден на жената беше прославен за прв пат од страна на Обединетите нации во 1975 година. Потоа, во декември 1977 година, Генералното собрание усвои резолуција прогласувајќи го за Ден на Обединетите нации за правата на жените и меѓународниот мир, кој треба да се почитува од страна на земјите-членки , во согласност со нивните историски и национални традиции.
1996
ОН започна со донесување на годишна тема за Денот во 1996 година – “Одбележување на минатото, за планирање на иднината”. Оваа тема беше следена во 1997 година со “Жените на Масата за мир”, а во 1998 година со “Жените и човековите права”, а во 1999 година со “Свет без насилство врз жените”, и така натаму, секоја година досега. Во поновите теми се вклучени, на пример, “Оспособување на жените од руралните средини, стави крај на сиромаштијата и гладот” и “Ветување е ветување – време за акција за борба против насилството врз жените”.